We stappen in de Boelgakov-bus die hier in Moskou de toeristen rondrijdt. De bus is rood en een getrouwe kopie van de tram waaronder Berlioz, de bekende literator, in het eerste hoofdstuk van De Meester en Margarita zijn hoofd verliest.
De jongen die ons de kaartjes verkoopt maakt zich zorgen: ik zal het niet begrijpen, de rondleiding is in het Russisch, Eva stelt hem gerust. De jongen draagt een knijpbrilletje en een in het mondaine Moskou merkwaardig aandoende groenbruine outfit. Vast als een student letteren.
We vertrekken bij het Majakovski-gedenkteken. De antiek ingerichte bus (gordijntjes, rood pluche) heeft een groot videoscherm waarop achterelkaar voor mij onduidelijke beelden verschijnen van een standbeeld dat een kat op schoot heeft, een vuurspuwende fontein, een poppetje met een hoge hoed, een theatergezelschapje, oude straatbeelden zonder auto's... Zeker scenes uit het boek.
Een pittig meisje met roodachtig haar in een paardenstaartje blijkt de gids. Ze vertelt over Boelgakov alsof haar leven ervan afhangt: dat hij in 1921 in Moskou is komen wonen, arts was, ruzie met een buurvrouw had, tot drie keer getrouwd was. Ze houdt een uur lang niet meer op.
Ik zie een foto op het videoscherm langsgaan van een gang met overal kasten en kisten en spullen; de vloer is in visgraatmotief, kennelijk Boelgakovs vloer.
Eva fluistert in mijn oor dat Boelgakov een haatliefde verhouding had met Majakovski en samen met hem biljartte. Ik zie tientallen foto's die in vliegende vaart het scherm passeren. Onze pittige gids leest ondertussen een liefdesbrief voor, vertelt dat Gorki Boelgakov hielp zijn manuscripten terug te krijgen. Dat Gorki en Stalin ... en Stalin en Boelgakov... .
Eva geeft het op: ze praat terwijl ze ademt, ze ademt terwijl ze praat, zegt ze over het meisje, ongetwijfeld ook een letterenstudente. Als we een lange rij flats passeren, fluistert ze toch dat hier heel de oude nomenklatoera heeft gewoond: Chroetsjov, Brezjnev... Hun kinderen en kleinkinderen wonen er nog steeds, zegt ze.
Ten slotte stappen we bij het Boelgakov-huis allemaal uit de bus. Het is vrijwel onmogelijk om in het Russische verkeer uit de file te blijven, we bleven maar rondjes rijden om de Patriarchvijver.
